İsim (Ad): Varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklere isim (ad) denir. İsimler üç başlıkta ele alınır:
A. VARLIKLARA VERİLİŞLERİNE GÖRE İSİMLER
1. Özel İsim
Evrendeki tek bir varlığı ifade eden isimlerdir. Özel isimlerin başlıca kullanım alanları aşağıdaki gibidir:
Kişilerin adları, soyadları, lakapları ve unvanları:
Ahmet
Ayşe Hanım
Mustafa Kemal Paşa
Doktor Ali Bey
Ülke, devlet, millet ve kıta isimleri:
Türkiye Cumhuriyeti
Asya
İngiliz
Almanya
Dil, din ve mezhep isimleri:
Türkçe
Hristiyan
Sünnilik
Çince
Kurum ve kuruluş isimleri:
Arı Yayıncılık
Ülkü Ortaokulu
Eğirdir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Türk Tarih Kurumu
Gök cisimlerinin isimleri:
Venüs
Büyükayı
Uranüs
Güneş
Gazete, dergi ve kitap isimleri:
Resmî Gazete
Hürriyet
Meraklı Minik
Yaban
Bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde ve yer adları:
Karadeniz
Uşak
Vatan Mahallesi
Tokmacık kasabası
Özel isimler büyük harfle başlar ve özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
Isparta’nın
Edirne’ye
Atatürk Bulvarı’ndan
Mevlüt Bey’in
Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
Kahramanmaraşlı
Kahramanmaraşlıyım
İngilizce
İngilizcenin
Elifler
Türklerin
2. Cins (Tür) İsim
Aynı türden varlıkları karşılayan isimlerdir.
defter
armut
kuş
çanta
ev
bebek
Cins isimler, kullanıldıkları cümleye göre özel isim olarak da kullanılabilir.
Öğretmenine bir demet gül getirmişti. → Cins isim
Arkadaşım Gül bazen bize ders çalışmak için gelir. →Özel isim
B. VARLIKLARIN SAYILARINA GÖRE İSİMLER
1. Tekil İsim
Aynı türden varlıkların yalnızca birini karşılayan isimlerdir.
köpek
yastık
uçak
karanfil
koltuk
televizyon
2. Çoğul İsim
Aynı türden olan birden fazla varlığı karşılayan isimlerdir.
“-lar/-ler” ekleriyle isimler çoğul yapılır.
köpekler
yastıklar
uçaklar
karanfiller
koltuklar
televizyonlar
3. Topluluk İsmi
Çoğul eki almadığı hâlde çoğul anlam taşıyan ve birden çok varlıktan oluşan topluluğu karşılayan isimlerdir.
orman
bölük
küme
takım
millet
düzine
Topluluk isimleri çoğul eki alabilir.
ormanlar
takımlar
Ağaç → Tekil isim
Ağaçlar → Çoğul isim
Orman → Topluluk ismi
C. VARLIKLARIN OLUŞLARINA GÖRE İSİMLER
1. Somut İsim
Beş duyu organımızın herhangi biriyle algılayabildiğimiz kavramları karşılayan isimlerdir.
Işık:
Görebiliriz, yalnızca görmemiz bile o sözcüğü somut yapar.
Dokunamayız
Duyamayız
Koklayamayız
Tadamayız
ses
sıcak
tatlı
böcek
kar
bebek
2. Soyut İsim
Beş duyu organımızın herhangi biriyle algılayamadığımız kavramları karşılayan isimlerdir.
Öfke:
Göremeyiz
Dokunamayız
Duyamayız
Koklayamayız
Tadamayız
rüya
umut
mutluluk
sevgi
kin
özlem
İSİM TAMLAMASI
En az iki ismin, aralarında sahiplik ilgisi kurarak oluşturduğu sözcük grubuna isim tamlaması denir.
İsim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan olmak üzere iki unsur vardır. Tamlayan eklerinde ilgi, tamlanan eklerinde iyelik ekleri bulunur. Bu ekler şu şekildedir:
Tamlayan Ekleri
-ın -nın
-in -nin
-un -nun
-ün -nün
-dan -den
Tamlanan Ekleri
-ı -sı
-i -si
-u -su
-ü -sü
1. Belirtili İsim Tamlaması
Hem tamlayan hem de tamlanan unsurun ek aldığı tamlamadır.
| Tamlayan | Tamlanan |
| stadyumun | ışığı |
| insanlardan | bazısı |
| ormanın | sessizliği |
| armudun | sapı |
| onun | çantası |
“Ben” ve “biz” kişi zamirleri tamlayan olduğunda tamlayan ve tamlanan ekleri “-im ve -miz” şeklinde değişiklik gösterebilir.
| Tamlayan | Tamlanan |
| benim | kızım |
| benim | çantam |
| bizim | çiçeğimiz |
| bizim | arabamız |
Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcükler girebilir.
| Adamın Tamlayan |
kırmızı | arabası Tamlanan |
Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan unsurlar yer değiştirebilir.
| Havası Tamlanan |
güzeldir | Eğirdir’in. Tamlayan |
Belirtili isim tamlamalarında tamlayan da tamlanan da birden fazla sözcükten oluşabilir.
| Kızımın Tamlayan |
ve | oğlumun Tamlayan |
sevgisi. Tamlanan |
| Apartmanın Tamlayan |
adı Tamlanan |
ve | numarası. Tamlanan |
2. Belirtisiz İsim Tamlaması
Yalnızca tamlanan unsurun ek aldığı tamlamalardır.
| Tamlayan | Tamlanan |
| futbol | topu |
| kapı | kolu |
| ayakkabı | bağı |
| araba | sesi |
3. Zincirleme İsim Tamlaması
En az üç ismin, aralarında sahiplik ilgisi kurarak oluşturduğu tamlamalardır.
Zincirleme isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan unsurlar, kendi içerisinde ayrıca bir tamlama oluştururlar.
| Tamlayan | Tamlanan |
| ev halkının | neşesi |
| Futbol maçının | sonu |
| Masa örtüsünün | rengi |
| apartman bahçesinin | basketbol sahası |
Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka bir sözcük girebilir. Bu durum, zincirleme isim tamlaması ile karıştırılmamalıdır.
Öğretmenin mavi kalemi→ Belirtili isim tamlaması
Tamlayan Tamlanan
Ayşe’nin göz rengi → Zincirleme isim tamlaması
Tamlayan Tamlanan
Tekkelime ile bayıldım
Bu program saya sinde kuzenim LGS sınavında Türkçeden full çekti
Benim kuzenim LGS sınavına girdi bugün. Cevap anahtarını yolladılar kuzenim cevapları hatırladığı için Türkçesi full dü
Ben tüm türkçe sınavlarına buradan çalışıyorum, gerçekten mükemmel bir kalitede olan iyi bir site, öneriyorum.
Ben tüm türkçe sınavlarına buradan çalışıyorum gerçekten mükemmel bir kalitede olan iyi bir site öneriyorum
Çok işime yarıyor gerçek ten
Bencede Fatma Esma Ali gibi kişilere bende katılıyorum çok güzel
Gayet eğlenceli okurken insanın daha çok çalışma isteği geliyor.
Mükemmel bir site.Türkçe dersinde çok yardımcı oluyor.❤️❤️❤️
Çok güzel ellerinize sağlık
çok güzel bir site bizim songül hocamız hep bize bu siteden yazdırıyor 5inci sınıftan beri ❤
çok anlamlı düzgün yazılarla bizi buluşturdunuz için teşekür ederim ❤
Hocam bizim eski Türkçe hocası Duygu Bekleviç de bu siteyi kullanıyordu çok güzel
cok güzel bir site bizim zehra hocamızda bu siteyi kullanıyor baya işimize yarıyor testleri mükemmel
hocam nerden indirebiliriz
Çok yardımcı oldu
hocam ellerinize sağlık çok güzel olmuş