5. Sınıf Sözel Mantık ve Muhakeme Konu Anlatımı

Aysun, Berna, Cengiz, Dicle, Efsun; müzik, resim ve beden eğitimi derslerine katılacaklardır. Kimin hangi derse katılacağıyla ilgili şunlar bilinmektedir:

• Her öğrenci sadece bir derse katılacaktır.
• Resim dersine sadece Berna katılacaktır.
• Cengiz ve Efsun aynı derse katılacaktır.
• Müzik dersine üç öğrenci katılacaktır.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ulaşılamaz?

A) Dicle, müzik dersine katılacaktır.

B) Aysun’la Cengiz aynı derse katılacaktır.

C) Efsun, beden eğitimi dersine katılacaktır.

D)Dicle, beden eğitimi dersine katılacaktır.

Çözüm:

Verilen öncüllere göre tabloyu oluşturalım.

Kesin olarak bilinenler Berna, Cengiz ve Efsun’un hangi derse katılacağıdır.

Aysun ve Dicle’nin hangi derse katılacağı belli olmadığı için ihtimal olarak bakılmalı.

Kesin olmayan bilgileri yay ayraç içinde vermek çözümde bize yardımcı olacaktır.

Cevap: C

Ali, İlker, Kaya, Nazım ve Okan adlı öğrenciler okul bahçesine beş adet fidan dikeceklerdir. Bu fidanlardan üçü çam, ikisi çınardır. Dikilecek fidanlarla ilgili şunlar bilinmektedir:

• Kaya ve Nazım aynı tür ağaç dikeceklerdir.
• Okan, Ali’den farklı türde bir ağaç dikecektir.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ulaşabiliriz?

A) Kaya ve İlker çam fidanı dikecektir.

B) Okan, çınar fidanı dikecektir.

C) Ali, çam fidanı dikecektir.

D) Kaya, İlker’den farklı türde bir fidan dikecektir.

Çözüm:

Öncülde ve hikâye kısmında verilen bilgilere göre tabloyu yapalım.

• Üç çam, iki çınar dediği için tablo ona göre hazırlanır.
• Kaya ve Nazım aynı tür ağaç dikeceği için hem çama hem çınara yerleştirebiliriz. Fakat bir sonraki öncülde Okan ve Ali’nin farklı tür dikeceği bilgisi olduğu için Kaya ve Nazım’ı çınara yazamayız. Çünkü onda iki adet sınırı var.
• Kaya ve Nazım kesinlikle çama yazılmalıdır. İlker de kesinlikle çınara yazılmalıdır.
• Kesin olarak yeri bilinmeyen sadece Okan ve Ali’dir. Bunları da ihtimal olarak yazıyoruz.
• Tabloyu oluşturduktan sonra seçenekleri okuyarak sorumuzu cevaplandırabiliriz.

Cevap: D

Aslı, Burak, Elif, Fidan ve Gamze oyuncu seçmelerine katılmak için mülakata çağrılmışlardır. Bu kişilerin mülakata alınma sıralarıyla ilgili şunlar bilinmektedir:

• Fidan üçüncü sırada girmiştir.
• Gamze’nin önünde Burak vardır.
• Elif, Aslı’dan hemen sonra girecektir.
• Gamze, Aslı’dan daha sonra girecektir.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Elif ile Gamze arasında iki kişi vardır.

B) Son sırada Gamze vardır.

C) Burak, ilk sırada girmiştir.

D) Elif’ten sonra üç kişi vardır.

Çözüm:

Soruda bize beş kişi verilmiştir. Bu kişilerin kaçıncı sırada girdiklerini bulalım.

• Fidan’ı 3.sıraya yerleştiriyoruz. Bu kesin bir veri kırmızı ile yazalım.
• Elif, Aslı’dan hemen sonra girecekse Elif ya ikinci ya da beşinci sırada olmak zorundadır.
• Gamze, Aslı’dan daha sonra gireceği için Elif’in beşinci sırada girme ihtimali kalmıyor. Bu yüzden Elif kesinlikle ikinci sırada girecektir.
• Gamze’nin önünde Burak gireceği için de Burak dördüncü Gamze de beşinci sıraya yazılacaktır.

Tabloyu oluşturduktan sonra seçeneklere bakarak sorumuzu cevaplandırabiliriz.

Cevap: C

TRT Çocuk, yakın geçmişte yayın hayatına başlamış bir çizgi film kanalıdır. TRT Çocuk’taki çizgi filmlerin yayımlanma tarihleriyle ilgili şunlar bilinmektedir:

• Maysa ve Bulut, Çatlak Yumurtalardan önce yayımlanmıştır.
• Nasreddin Hoca Zaman Yolcusu’ndan önce Çatlak Yumurtalar yayımlanmıştır.
• Çatlak Yumurtalardan önce ve sonra yayımlanan çizgi filmler vardır.
• Rafadan Tayfa’dan önce sadece bir çizgi film yayımlanmıştır.

Çözüm:

Verilen öncüllere göre çizgi filmleri yayın hayatına başlama tarihine göre sıralayalım.

• Rafadan Tayfa’dan önce sadece bir çizgi film yayımlandıysa Rafadan Tayfa kesinlikle ikinci sıradadır.
• Nasreddin Hoca Zaman Yolcusu’ndan önce Çatlak Yumurtalar yayımlanmışsa Çatlak Yumurtalar ya ilk sıraya ya da üçüncü sıraya yazılır. Nasreddin Hoca Zaman Yolcusu da Çatlak Yumurtalardan sonraki bir sıraya yazılır.
• Çatlak Yumurtalardan önce ve sonra yayımlanan çizgi filmler varsa Çatlak Yumurtalar ilk sıraya yazılamaz.

Cevap: D

Suna, Tarık, Umut, Veysel ve Zeynep adlı beş yakın arkadaş aynı sitede oturmaktadır. Bu kişilerin evlerinin konumlarıyla ilgili şunlar bilinmektedir:

• Suna’nın evi Umut’un evinin batısındadır.
• Tarık’ın evi Suna’nın evinin güneyindedir.
• Zeynep’in evi Veysel’in evinin doğusunda, Umut’un evinin ise kuzeyindedir.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi en güneyde oturmaktadır?

A) Umut  B) Suna  C) Tarık  D) Zeynep

Çözüm:

Verilen öncülleri yerleştirirken eğer özellikle belirtilen başka bir yön yoksa ara ve ana yönlere göre yerleştirmeliyiz. Bu tarz sorularda her öncülü tek tek çizerek gitmek soru çözümünü kolaylaştırır.

Suna’nın evi Umut’un evinin batısındadır.

Tarık’ın evi Suna’nın evinin güneyindedir.

Zeynep’in evi Veysel’in evinin doğusunda, Umut’un evinin ise kuzeyindedir şu şekilde verilir:

Verilen öncüllere göre karşımıza bu yerleşim çıkacaktır. Bu yerleşime göre de en güneyde oturan kişi Tarık’tır.

Cevap: C

Akif, Betül, Efe, Hakan, Kaan ve Leman yuvarlak bir masaya oturmuşlardır. Bu kişilerin oturdukları yerlerle ilgili şunlar bilinmektedir:

• Akif ve Kaan karşılıklı oturmuşlardır.
• Efe ve Hakan yan yana oturmuştur.
• Kaan, Hakan’ın hemen solunda Betül’ün ise hemen sağında oturmuştur.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ulaşılamaz?

A) Hakan’ın karşısında İrem oturmuştur.

B) Efe ve İrem yan yana oturmuşlardır.

C) Hakan’la Akif arasında Efe oturmuştur.

D) Betül’ün karşısında Efe oturmuştur.

Çözüm:

Verilen bilgilere göre masaya oturma şekilleri aşağıdaki gibi olur:

• Akif ve Kaan’ın karşılıklı oturacaklarını kesin olarak bildiğimiz için ilk önce onları rastgele karşılıklı olacak şekilde yazıyoruz.
• Kaan, Hakan’ın hemen solunda Betül’ün ise hemen sağında oturacaktır. Hemen ifadelerine dikkat edelim. Soruyu çözmeyi kolaylaştıracaktır.
• Efe ve Hakan yan yana oturacağı için Akif ile Hakan arasına Efe yazılacaktır.
• Geriye kalan tek boşluğa da İrem yazılacaktır.

Bu oturma planına göre Efe ve İrem asla yan yana oturamaz.

Cevap: B

İki yakın arkadaş Hasan ve Hüseyin aralarında şifreli bir yazı dili oluşturmuşlardır. Oluşturdukları bu yazı dilinde bazı harflerin simgesi aşağıdaki gibidir:

A: ↗↗

M: ↖

S: ↖↘

L: ↙

Buna göre “MASAL” yazmak isteyen Hasan aşağıdaki simgelerden hangisini yazmalıdır?

1. A) ↖↗↗↖↖↗↗↙
2. B) ↖↗↗↖↘↗↗↙
3. C) ↖↘↗↖↘↗↗↙
4. D) ↙↗↗↖↘↗↗↙

Çözüm:

Bu şekildeki sorularda harflerin karşıladığı simgeler çok önemlidir.

Hangi harfin hangi simgeyi karşıladığı dikkatli bir şekilde incelenirse cevaba ulaşılır.

A: ↗↗

M: ↖

S: ↖↘

L: ↙

Bu simgelere bakarak “MASAL” sözcüğünün simgesel hâli “↖↗↗↖↘↗↗↙” şeklinde olacaktır.

Cevap: B